Het bestuur waardeert het enorme werk dat studiebureau ERM onder grote tijdsdruk heeft afgeleverd. Toch stellen we vast dat er nog bijkomend onderzoek en heel wat kwaliteitsgaranties nodig zijn voor de sanering van de tuinen en landbouwgronden kan starten. Bovenal pleit het bestuur voor een menselijke aanpak, met als einddoel opnieuw een leefbare en aantrekkelijke leefomgeving.
Eén keer saneren
Fase 1 van het saneringsproject is gericht op de verwijdering van verontreinigde bodem. Voor zover deze een gezondheidsrisico vormt door contact, inname of voedselproductie.
In een tweede fase wordt het grondwater en het verspreidingsrisico aangepakt. Eventueel vanuit diepere grondlagen. Daarover weten we pas meer tegen eind dit jaar.
Het gemeentebestuur stelt dat een ingrijpende sanering van een tuin slechts één keer mag gebeuren. Het grondwater moet tegelijk aangepakt worden om nieuwe verontreiniging van bodems uit te sluiten. Tegen hercontaminatie na sanering moeten voldoende maatregelen genomen worden.
Behoud en herstel
Er nog te weinig duidelijkheid over het behoud van waardevolle landschapselementen (zoals bomen en hagen) en over de restauratie van tuinen en landbouwpercelen. Een leeflaagvervanging is drastisch. De samenstelling en doorlaatbaarheid van bodem, de heropstart van de bodemkringloop, de seizoensgebonden voorbereiding met tijdelijke verplanting, …
Het gemeentebestuur vraagt de grootste aandacht voor kwaliteit met minimale hinder voor de getroffenen. Zonder duidelijke garanties en een volledig uitgewerkt plan van aanpak kan de sanering niet van start gaan. Ook de nazorg moet gewaarborgd zijn.
“Koppelkansen”
Niet alleen de verontreiniging, maar ook de sanering brengt schade toe op mentaal, economisch en ecologisch vlak. Daarom stuurt de gemeente aan “koppelkansen”. Wanneer een inwoner bouw- of inrichtingswerken plant op een verontreinigd perceel, kan best in één keer het perceel gesaneerd worden.
Geplande werken zijn dus een kans om te saneren. Andersom kunnen herstelmaatregelen aan de sanering worden toegevoegd. Een kwaliteitsverhoging of waardevermeerdering wordt gecreëerd als antwoord op het kwaliteitsverlies en de waardevermindering ten gevolge van de vervuiling en de sanering. We denken aan ontharding, hemelwateropvang en -infiltratie, meer biodiversiteit in tuinen, of zelfs een warmtenet. Als mensen hun tuin moeten laten saneren, dan mag daar een compensatie tegenover staan.
Best beschikbare techniek
Vandaag is de enige doeltreffende manier om de percelen in de rode zone terug zonder beperkingen bruikbaar te maken, een ingrijpende bodemvervanging. Het bestuur vraagt om werk te maken van onderzoek naar “zachtere” saneringswijzen. Een scenario voor lichter verontreinigde percelen is fytoremediatie, een trager proces waarbij geschikte planten pfas geleidelijk uit de bodem halen.
Je vindt het volledige gemeentelijk advies aan OVAM hieronder bij 'bijlagen'.