Overkoepelend bodemonderzoek 3M goedgekeurd onder voorbehoud

De OVAM heeft het geïntegreerd beschrijvend bodemonderzoek (BBO) ‘3M Zwijndrecht en omgevende gebieden’ goedgekeurd. Het brengt de PFAS-verontreiniging van bodem en grondwater gedetailleerd in kaart en stelt vast tot waar 3M Belgium saneringsplichtig is.

Een uitvoerig advies van het gemeentebestuur over het BBO geeft aanleiding tot verder onderzoek, zonder dat de bodemsaneringsprojecten verdere vertraging oplopen.

Dit BBO is op instructie van de OVAM opgesteld door een erkend bodemsaneringskundige voor rekening van 3M.

Basis voor bodemsaneringsprojecten

Het geïntegreerd BBO is ingediend op 23 december 2023 en werd op 20 februari 2024 door de OVAM conform verklaard aan de bepalingen van het bodemdecreet. Dat betekent dat het gevoerde onderzoek goedgekeurd is, en als basis kan dienen voor bodemsaneringsprojecten.

Het geïntegreerd BBO doet een uitspraak over de gekleurde zones op de kaart (zie foto's).

Goedkeuring met voorbehoud

De gemeente Zwijndrecht heeft een uitvoerig advies uitgebracht over het BBO. De OVAM neemt kennis van de opmerkingen en legt aan 3M verdere onderzoeken op, onder meer met betrekking tot recente en actuele PFAS-verspreiding via de lucht, bijvoorbeeld door bodemstof of aerosollen.

Ook stelt de OVAM dat met dit BBO niet het laatste woord gezegd is over de saneringsplicht van 3M. Toenemend inzicht over PFAS-componenten en het onderzoek naar andere PFAS-bronnen (bijvoorbeeld het militair domein Fort Brosius) kunnen in de toekomst een nieuw licht werpen op de 3M-verontreinigingscontour.

Een ander terugkerend bezwaar vanuit het gemeentebestuur betreft de begrenzing van de bodemverontreiniging op 3 µg/kg ds. Ook al mag verontreinigde bodem onder deze waarde inderdaad onbeperkt verplaatst worden en is er geen saneringsnoodzaak, toch is er nog steeds een beperkte verontreiniging en gaat 3M niet vrijuit. Dit bezwaar is (nog) niet opgenomen in de besluitvorming.

De belangrijkste conclusies van het rapport

  • De erkende bodemsaneringsdeskundige besluit dat de verontreiniging met PFAS-componenten in het vaste deel van de aarde, in het diep en het ondiepe grondwater en in de waterbodem van de Palingbeek en Blokkersdijk een ernstige bodemverontreiniging betreft. Deze verontreiniging is hoofdzakelijk historisch van aard.
  • De verontreiniging in de waterbodem van de Palingbeek en Blokkersdijk wordt door de erkende bodemsaneringsdeskundige gekarakteriseerd als nieuwe, ernstige bodemverontreiniging, gelet op het continu instromen van nieuwe verontreiniging.

De OVAM maant 3M Belgium aan tot het opstellen van bodemsaneringsprojecten.

Timing bodemsaneringsprojecten

Woongebied in Zwijndrecht en Beveren

De OVAM beslist dat 3M Belgium voor de gemengde overwegend historische verontreiniging met PFAS-componenten in het vaste deel van de aarde in het woongebied in Zwijndrecht en Beveren, een gefaseerd bodemsaneringsproject moet opmaken tegen uiterlijk 1 april 2024.

Andere gebieden en grondwater in woongebieden Zwijndrecht en Beveren

Voor de overige gebieden en voor het grondwater in de woongebieden van Zwijndrecht en Beveren dient uiterlijk op 1 december 2024 een gefaseerd bodemsaneringsproject te worden ingediend.

Ook voor de nieuwe verontreiniging in de waterbodem van de Palingbeek en Blokkersdijk moet een saneringsproject worden ingediend tegen 1 december 2024.

Afzonderlijk beschrijvend bodemonderzoek

De gemeente kaartte via haar advies onder andere aan dat de evaluatie van de verontreiniging moest worden herbekeken naar aanleiding van de in 2023 vastgestelde verhoogde PFOS-concentraties in de omgevingslucht in Zwijndrecht. De OVAM heeft hiermee rekening gehouden door 3M Belgium aan te manen om hiervoor tegen 1 september 2024 een afzonderlijk beschrijvend bodemonderzoek te laten opmaken.

Het conformiteitsbesluit, het advies van het gemeentebestuur en het BBO vind je onder 'bijlagen'.

Meer info over het bodemdossier van 3M Belgium

Gepubliceerd op vrijdag 23 februari 2024 7.38 u.